System transportu jest podstawową składową infrastruktury gospodarczej każdego regionu świata. Transport wodny śródlądowy jest jedną z odnóg całego działu transportu wodnego. W przeciwieństwie do transportu morskiego nie wykorzystuje się tutaj statków do przewozu na otwartym morzu bądź oceanie. W tym rodzaju transportu wodnego statki lub barki mogą być wykorzystywane do podróży po jeziorach, zamkniętych akwenach wodnych lub rzekach czy stawach. Ładunkiem przewożonym w tej odnodze transportu wodnego mogą być zarówno materiały budowlane, wydobywane z kopalń, drewno z tartaków jak i ludzie.
Transport wodny śródlądowy – geneza powstania i historia
Historia transportu wodnego jest bardzo wiekowa można by rzec, że stara jak świat lub też stara jak historia pierwszych ludzi na ziemi. Już kilkadziesiąt tysięcy lat przed naszą erą człowiek pierwotny posiadł zdolność pływania po rzekach i jeziorach i innych akwenach wodnych na pniach drzew. Pierwotnie były one nieprzekształcane i nieprzystosowane do pływania po wodzie ich jedyną zaletą była wyporność, która pozwalała ówczesnemu homo sapiens dryfować, dopiero potem zaczęto je wydrążać i zaokrąglać na końcach, oraz wprowadzać innowacyjne rozwiązania.
Do dziś w wielu regionach świata można spotkać tak zwane dłubanki wykonywane z wydrążonego pnia. Rozwój także dotyczył napędu pierwotnych łodzi i przodków dzisiejszych barek i statków. Na samym początku napęd dla łodzi mógł stanowić nurt rzeki lub kij którym można było odpychać się po dnie zbiornika wodnego. Później takowa pałka wyewoluowała w wiosło, jeszcze później w rozpinany nad łodzią żagiel. Wiosła i żagiel były stosowane przez całe wieki jako jedyny napęd coraz większych łodzi i statków. Dopiero wynalezienie silnika napędzanego parą, a następnie spalinowego przyniosło kres wykorzystywania żagli i wioseł.
Metoda budowy statków i łodzi uzależniona była od wielu czynników. Materiały dostępne na danym terenie, przeznaczenie statków czy zdolności i wiedza budowniczych statku warunkowały ich konstrukcje oraz zastosowanie
Transport wodny śródlądowy, dlaczego jest potrzebny?
Aby, Transport wodny śródlądowy mógł się w ogóle odbyć potrzebne są rzeki, jeziora lub0 łączące je kanały. Sama Żegluga śródlądowa jest skoncentrowana na przewozie wielkich ładunków o olbrzymim ciężarze i masie w dużych partiach o niskiej wartości rynkowej. Zdecydowaną większość ładunków transportowana jest na takich samych trasach, od tych samych nabywców do tych samych odbiorców. Mogą być to na przykład:
- przewozy węgla kamiennego lub brunatnego z kopalni odkrywkowej do portu morskiego lub do elektrowni,
- transport wielkich bali drewna z tartaku do fabryki mebli lub przybrzeżnej stoczni produkującej statki,
- przewóz zboża z silosów do miejsca docelowego np. młyna.
W porównaniu do transportu morskiego, w czasie transportu śródlądowego znacznie łatwiej jest zejść na ląd lub wyładować zawartość statku, ponieważ przewóz ta odbywa się bezpośrednio lub w niedużej odległości od brzegu danej rzeki lub zbiornika wodnego. Sytuacje krytyczne i mowa tu zarówno zważając na bezpieczeństwo ludzi znajdujących się na pokładzie jednostek pływających jak i ładunków oraz niesprawność samego sprzętu pływającego, powodują mniejsze zagrożenie ze względu na to, że najczęściej dostęp do pełnej infrastruktury cywilizacyjnej w postaci na przykład szpitali, warsztatów, środków łączności, transportu lądowego czy służb państwowych jest na wyciągniecie przysłowiowej ręki, a zagrożenie krytycznymi warunkami pogodowymi jest dużo mniejsze niż na otwartym morzu, gdyż nie występują one na tak dużą skalę.
Dlatego właśnie do obsługi śródlądowych środków transportu wodnego kwalifikacje które są wymagane są o wiele niższe niż kwalifikacje których wymaga się od załogi obsługującej statki przeznaczone do wypłynięcia na pełne morze czy też ocean, co nie zmienia faktu, że jednak są one specjalistyczne.
